0. Wstęp
Dziś dowiesz się tego, czym są TFI – czyli Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych i fundusze przez nie zarządzane. Miałeś już wprawkę w lokatach strukturyzowanych teraz merytorycznie się cofamy.
1. Co to jest fundusz inwestycyjny?
Fundusz inwestycyjny, to – najogólniej rzecz ujmując – twór zarządzany przez ludzi z konkretnego TFI, który za opłatą (różnie konstruowaną) inwestuje Twoje pieniądze w określony sposób. Twór ten ma swój statut, który określa instrumenty i rynki na których może otwierać pozycje oraz strategię – na bieżąco modyfikowaną. Te dwie rzeczy wyznaczają warunki brzegowe dla sposobu inwestowania.
2. Podział funduszy
Jak można się domyślać, funduszy jest wiele. Nie omawiam tutaj funduszy parasolowych, których subfundusze istotowo nie różnią się od tego, co rozumiemy pod pojęciem funduszu inwestycyjnego – są bowiem tworami, które powstały po to, by odroczyć podatek od zysków kapitałowych.
2.1. Ze względu na dostępność
Ze względu na dostępność, możemy wyróżnić dwa rodzaje – fundusze zamknięte i otwarte.
2.1.1. FIZ
Dostęp do tych pierwszych – jak sama nazwa wskazuje – jest ograniczony. Fundusz zamknięty (FIZ – Fundusz Inwestycyjny Zamknięty) emituje certyfikaty inwestycyjne (które następnie wprowadza na giełdę, lub nie), które można nabyć tylko podczas subskrypcji – zazwyczaj raz na kwartał, nie spotkałem częstszych subskrypcji. Jeśli certyfikaty notowane są na giełdzie, można je rzecz jasna kupić na rynku wtórnym, co bynajmniej nie oznacza, że sytuacja wygląda tak samo jak w przypadku funduszy otwartych.
Jak wygląda możliwość wyjścia z inwestycji? Albo sprzedajesz certyfikat po cenie rynkowej na giełdzie (cena jest zazwyczaj różna od aktualnej oficjalnej wyceny – inwestorzy bowiem spodziewają się albo wzrostu wartości wobec poprzedniej wyceny, albo spadku), albo zgłaszasz certyfikat do umorzenia – taka możliwość występuje zazwyczaj co kwartał.
2.1.2. FIO
Fundusze otwarte (FIO – Fundusz Inwestycyjny Otwarty), to te, których jednostki uczestnictwa (uwaga – nie certyfikaty inwestycyjne!) można kupić w dowolnym dniu roboczym tygodnia. Dodatkowo, ilość j.u. (takiego skrótu się używa) nie musi być liczbą naturalną. Jednostka uczestnictwa nie jest papierem wartościowym (w przeciwieństwie do certyfikatu inwestycyjnego) – dlatego ilość, którą kupujemy określa się dzieląc lokowaną kwotę przez aktualną cenę j.u.
Jednostki uczestnictwa możesz zbyć w dowolnym momencie.
2.1.3. Różnice
Jakie są różnice między tymi dwoma typami? Przyjmuje się, że FIZ-y inwestują wydajniej, gdyż pomiędzy terminami umarzania nie mają presji na sprzedaż, gdy klienci nie są zadowoleni z wyników działań danego fudnuszu. Jeśli na rynku powstaje panika i klienci funduszu wycofują swoje wkłady, wówczas FIO mogą być szybko zmuszone do sprzedaży swoich walorów – bez względu na cenę – po to, by odkupić od klientów ich jednostki uczestnictwa. Pogłębia to zazwyczaj przecenę, a tym samym – samą panikę.
Możliwość podejmowania krótkoterminowych spekulacji zarówno na certyfikatach, jak i jednostkach uczestnictwa jest mocno ograniczona, bo zarówno zakupu, jak i sprzedaży dokonujemy nie znając ceny transakcji – j.u. zazwyczaj nabywa i umarza się po cenie z dnia następnego, bądź nawet po trzech dniach. Umorzenie certyfikatu przebiega pod większą niewiadomą – inwestor nie wie bowiem jak bardzo i w którą stronę bieżąca wycena certyfikatu różni się od ostatniej – chęć umorzenia składa bowiem przed publikacją wyceny.
2.2. Ze względu na rodzaje aktywów
Fundusze można również dobrze podzielić ze względu na klasę aktywów, w które inwestują. Możemy tu mówić o funduszach akcyjnych, obligacji, mieszanych, surowcowych, etc.
Można pomyśleć także o podziale sektorowym – np. ostatnio powstało wiele funduszy inwestujących w spółki mogące być zaangażowane w działania wokół EURO 2012, albo kupujących akcje spółek prowadzących działalność w sektorze energetycznym, szczególnie nowych rodzajów energii.
Prócz tego są także fundusze nieruchomości oraz aktywów niepublicznych – te inwestują już w konkretne lokalizacje (np. galerie handlowe, biurowce), czy spółki nienotowane na giełdzie (fundusz spełnia tu rolę podobną do tzw. business angel'a), a które mogą mieć perspektywy rozwoju.
Rodzaje, które wymieniono powyżej, mają swoją reprezentację w polskim sektorze TFI – chociaż np. w niektórych klasach są tylko dwa fundusze. Szerokość oferty naszego rynku jest rzecz jasna uboga w porównaniu z ofertą rynków dojrzałych.
2.3. Ze względu na politykę inwestycyjną
Mamy tu na myśli przede wszystkim kwestię benchmarku. Otóż, większość funduszy konstruuje już w statucie zręby swojej strategii ustalając np. poziom minimalny i maksymalny zaangażowania w ograniczoną liczbę instrumentów i wskazując benchmark (średni wskaźnik – np. jakiś indeks giełdowy, bądź branżowy), z którym porównuje się wyniki funduszu. Jednym słowem – na spadającym rynku fundusz benchmarkowy nie ma ambicji rośnięcia. Ma jedynie ambicję tracenia mniej, niż benchmark.
Natomiast druga klasa funduszy – które określa się różnorako, od funduszy hedgeingowych, aż po oportunistyczne – to fundusze, które po pierwsze mają ambicję zarabiania zawsze, po drugie (by to móc realizować) przyjmują szerokie spektrum możliwych aktywów oraz po trzecie, w statucie dopuszczają możliwość zerowego zaangażowania w każdej z klas aktywów i przebywania poza rynkiem, np. na lokacie bankowej. Tutaj nie stosujemy benchmarku – chodzi o absolutną stopę zwrotu.
Tego typu fundusze, choć starają się na bieżąco informować klientów o swojej strategii, są bardzo nieprzewidywalne – a to z tego względu, że nigdy nie wiadomo gdzie akurat inwestują. Najczęśiej są to FIZy.
-----------------------------------------------
dalsza część pogadanki w przyszłym tygodniu. Polecam tymczasem zerknięcie na bannery, które pojawiły się z lewej strony... oraz ewentualne wstępne przejrzenie oferty różnych funduszy dostępnych u tzw. doradców
3.Co i jak wybrać?
3.1. Samodzielne budowanie portfela
3.2. Supermarket Funduszy Inwestycyjnych
3.3. Polisy inwestycyjne
4. Jak przebiega inwestycja?
4.1. Moment wejścia
4.2. Trwanie inwestycji
4.3. Moment wyjścia
5. Gdzie jest w tym Pan Bóg?
